Ka Kaiphot Lyngkot halor ka Convocation ba 27 jong ka North-Eastern Hill University


Date: May 21, 2022

Ka Convocation ba 27 jong ka North-Eastern Hill University (NEHU), Shillong ka la long ha ka 21 tarik u Jymmang 2022 ha NEHU, Permanent Campus, Shillong.  U Dharmendra Pradhan uba dei u Myntri ka Ministry of Education, Skill Development and Entrepreneurship u la long u Kongsan jong kane ka jingïalang. Ha kane ka jingïalang, u Kongsan u la ai ïa ki degree sha ki nongpule kiba la pyndep ïa ki jingpule jong ki ha u snem 2020 bad 2021. Ha kane ka jingïalang la don ryngkat ruh u Myntri Rangbah ka jylla Meghalaya, u Conrad K. Sangma kum u Symbud Kongsan jong ka jingïalang ha ryngkat ka jingïadonlang u Vice- Chancellor ka Tripura University u Prof. Ganga Prsasad Prasain. La pynïaid ïa kane ka Convocation da u Prof. Prabha Shankar Shukla, Vice-Chancellor ka NEHU, Shillong. U Myntri ka tnat pule puthi jong ka jylla Meghalaya, u Bah Lahkmen Rymbui ruh u la wan ban ïadon ryngkat ha kane ka Convocation. Nalor kitei ki kynrem ki lyndan la ïadon lang ruh kiwei pat kiba la shah khot sngewbha, nangta ki nongpule, ki kmie ki kpa, ki nonghikai bad ki nongtrei jong ka skulbah NEHU. Ha kaba sdang jong kane ka jingïalang, la lamkhmat ïa ka academic procession da u Registrar In-Charge ka skulbah, u Prof. Saurabh Kumar Dixit uba hadien ka jingïoh jingbit na u Vice-Chancellor, u la pynbna ba la plie ïa ka Convocation. Baroh kiba la ïoh ïa ka degree ha kane ka Convocation ki long 15,955 kata kynthup ïa 117 ngut ki Ph.D, 8 ngut ki M.Phil, 1559 ki PG degree bad 14,271 ki Bachelor degree.

 

Ha kane ka jingïalang, la ai ïa ka jingkren pdiang sngewbha da u Prof. Prabha Shankar Shukla, Vice-Chancellor uba la pdiang sngewbha da ka jingkmen ïa baroh ki kynrem ki lyndan kiba poi sha ka jingïalang. U Vice-Chancellor u la pdiang sngewbha ïa u Dharmendra Pradhan, Myntri ka sorkar pdeng uba peit ïa ka tnat pule puthi bad u la pynpaw ruh ïa ka jingsngewnguh bakhraw halor ka jingdon ryngkat jong u Myntri ha kane ka Convocation. U la pyntip ruh ba ïa u Dharmendra Pradhan, la ju tip ruh kum u "Ujjwala Bhai” ha kaba kum u Myntri jong ka Skill Development and Entrepreneurship, u la sdang ban leh shibun ki kam bapawkhmat da kaba banjur halor ka jingkyntiew ïa ka jingnang bad jingtbit jong ki nongtreikam ha ka ri bad khamtam ban kyntiew ïa ki samla ka ri ba kin don ïa kita ki skil treikam treijam.

U Prof. Shukla u la pynpaw ruh ïa ka jingaikhublei jingjop sha baroh ki nongpule kiba la ïadon ha ka jingïalang bad kumjuh ruh sha kito ki bym shym la lah ban poi sha kane ka Convocation.  U la ai khublei ruh ïa ki kmie ki kpa kiba la aiti met bad mynsiem na ka bynta la ki khun. Nangta u la ai khublei ruh ïa ki nonghikai kiba la khmih bad btin lynti ïa ki nongpule bad kumjuh ruh ïa baroh ki nongtrei jong ka skulbah kiba da ka jingïatrei lang ki la lah ban pynlong ïa kane ka skulbah ba kan kynjoh sha ka kyrdan ‘Centre for academic excellence’ bad ban kynjoh ruh sha kiba bun kiwei pat ki thong.  U la ong ruh ba ka skulbah ka la lah ban pynneh pynsah ïa kane ka kyrdan naduh ki phewsnem ba la leit kat haduh mynta. U Vice-Chancellor u kyrmen skhem ba hapoh ka jingïalam jong u Myntri ka Ministry of Education, kin sa wan ki jingkylla babha ha ka pule puthi khamtam ha ki kyrdan pule bashajrong jong ka ri.

U Vice-Chancellor u ban shuh shuh ruh da kaba ong ba ka NEHU ka sngewsarong ïa ka nam ka burom ba ka la ïoh naduh mynshuwa hynrei kaei kaba dang ïasah hajuh ka dei ka jingpynleit jingmut baskhem ban beh sha ka thong kaba bha tam bad ban beh sha ka wadbniah bad ka pule puthi kaba thymmai. Ha kaba ïadei bad ka jingsan jong kane ka skulbah, ka NEHU ka dang ïai ïaleh ban bat ïa la ka kyrdan kaba ka la ïoh naduh ba la seng ïa ka ha u snem 1973. Ha ki 49 tylli ki snem ba ka la ïaid lyngba, ka NEHU ka dang lah ban bat ïa la ka kyrdan kum kawei na ki skulbah ba pawkhmat ha ri India kata la ka long ha liang ka jinghikai lane ka wadbniah. Ka jingsan jong ka skulbah ka paw ha ka liang ki jingtei, ka jingmih ki department bapher bapher, ki course kiba thymmai bad kiwei de ki programme ha ki 76 tylli ki college bad ki jaka pule ba la ithuh da kane ka skulbah.

U la banjur ruh halor kumno ba ka skulbah ka la nangïaid shaphrang ha ka liang ka wadbniah ba la pynïaid shaphrang da ki nonghikai ha u snem 2020-2021. U la ong ba ka long kaba sngewhun ban shem ba ki nonghikai ki la pynmih palat 674 ki jingthoh ha ki jounal ba pawnam kiba na ka ri bad wat shabar ri ruh. Nalor kine don ruh ki jingthoh kiba la mih ha ka dur jong ki kot, ki lynnong ha ki kot bad ha ki thup jingthoh jong ki conference.

Ha ka jingkren jong u, u Vice-Chancellor u la shim ruh ïa ka kabu ban pynpaw ruh ka jingsngewburom ïa ka Prof. Badaplin War, Khasi Department, NEHU halor u synñiang bakhraw ba ka ka la noh sha ka litereshor bad ka pule puthi kat haduh ba kan da ïoh ïa ka khusnam Padma Shri ha kaba la pynkup burom da u President ka ri India ha ka janmiet jong ka Republic Day 2022. 

 

Halor ka jingtrei jong u kaba dang kumba phra bnai eiei mynta, u Vice-Chancellor jong ka NEHU u la ong ba “Kum u khlieh jong kane ka ïing, u la aiti ban trei na ka bynta ka jingbha jong kawei pa kawei ka kynhun. Ngi don hangne na ka bynta ki nongpule. Dei ha ka kti jong kine ki nongpule ka shong ka lawei jong kane ka skulbah jong ngi bad kumjuh ruh jong ka ri”.

U la ong ruh ba “naduh ba u la shimti kum u Vice-Chancellor jong kane ka skulbah, u la ïaleh katba lah ban ïakren markhmat ïa ki nonghikai bad ki nongtrei jong kane ka skulbah. Ngi la pyrshang ban sngewthuh ïa ki jingeh jong ki”. Ha kaba ïadei bad ka Career Advancement Scheme jong ki nonghikai kaba la sahteng bun snem bha, u VC u ong ba la lah ban pyndep hapoh ka jingïalam jong u. Nangta ha kaba ïadei bad ki post bathylli jong ki nonghikai bad ki nongtrei ruh lad dep ban pynbna paitbah bad khot ïa kiba kwah ban thep. U VC u la ong, “nga kyrmen skhem ba yn sa lah ban thung noh ïa baroh kine ki post ba thylli bad ngin sa kham lah ban trei kham bha ynda la nang don shuh shuh ki nongtrei. Nga sngewkmen ba nga ïoh ïa ka jingkyrshan na phi baroh ha kane ka jingpyrshang jong nga”.

Haba phai pat sha ka liang ka wadbniah, u la ong ba “Lyngba ki jingïatai bad ïamir jingmut hapdeng ki school kiba don ha NEHU, la lah ban pynlong ïa ki wadbniah kiba ïakhleh lang ki sobjek (interdisciplinary) kata hapdeng ka Biosciences, Physical Sciences bad Social Sciences. Don shibun ki department kiba la tyrwa ban sdang ïa ki projek ba thymmai bad ngi la pyrshang katba lah ban ïoh jingïarap bad bei pisa na ki kynhun treikam bapher bapher. Kiwei ki tip shaphang ka NEHU halor u synniang bakhraw ba ka la noh la ka long ha ka wadbniah ne ha ka jinghikai”.

U Vice-Chancellor u batai bniah ruh ha kaba ïadei bad ka jingïaid shaphrang jong ka NEHU ha ka liang ki jingïateh kular (MoUs) kiba la sdang bad ba la ïasoi bad kiwei ki kynhun treikam. Khnang ban pynkhlaiñ bad kyntiew shuh shuh ïa ka NEHU ym dei tang hapoh ka ri hynrei wat sha ka rynsan ba shabar ri ruh, ngi donkam ban nang trei shitom. U la kdew ruh ba ka NEHU ka la ïasoi ïa ki jingïateh kular (MoUs) bad ka Research for Resurgence Foundation, Nagpur; Centre for Adivasi Research and Development, Bhubaneshwar bad ka RTI, Shillong khnang ba kin lah ban ïatreikam lang ha ka ban pynlong ïa ki programme kiba ïadei ha ka jingkyntiew bad ban pyntbit ha ki skil treikam na ka bynta kito ki kynhun ki bym da ïohlad ha ka imlang sahlang.

U la kyntu ruh ïa ki dkhot jong ka skulbah ba kin ïatrei lang bad ki skulbah ne ki kynhun treikam kiba nabar ri ha kaba dang shen la seng ïa ka Office of International Affairs (OIA) ka ban peit ban khmih halor baroh ki kam wadbniah kiba don ka jingïasnoh bad ki ophis sorkar ne ki kynhun treikam kiba na shabar ri. Ka Office of International Affairs (OIA) kan long ka ophis kaba peit ba khmih ïa baroh ki kam wadbniah kiba ïadei bad kiwei pat ki ri. Kum ka jingsdang, la sdang ban ïatreilang ha ka Indo-US collaboration kaba hab hapoh ka jingpeit jong ka AICTE scheme.

“Ka jingïatreilang bad kiwei pat ki ri (International collaboration) kan plie lad ïa ki nongpule ba kin ïoh lad ban leit pule bad wadbniah sha ki skulbah kiba don shabar ri” la ong u VC. U la ïathuh ruh ba dang shen, ki nongpule na NEHU ki la ïoh ka lad ban leit sha Japan na ka students exchange programme “IRIS” kaba dei ka skhim jong ka sorkar Japan. U la iathuh ruh  halor ka jingwan jngoh jong u Ambassador jong ka Republic of Korea sha ka Republic of India bad ka la don ka jingiatai bad iamir jingmut halor kumno ban iatrei lang ha ka liang ka pule puthi bad ruh ban pyniar ia ka kamai kajih.

U la kdew ruh shaphang ka jingwan jong katto katne ki riewkhmat nabar ri sha NEHU. Katto katne ki long ka jingïateh kular hapdeng ka NEHU bad ka Chulalongkorn University, Thailand. Ka jingwan jong ka French Consul bad  ka US Consul General sha NEHU ka long na ka bynta ban plie lynti ïa ki Exchange Programme bad ka jingiatreilang ha ka wadbniah ha ki sobjek bapher bapher kum ha ka space, energy, quantum computation, litereshor, ka ktien bad ka social sciences. U la kren ruh shaphang ka jingthmu bad ka jingpynkhhreh ban ïatreilang bad ka Erasmus.

Nangta u la ong ruh ba ka skulbah ka don ïa ka alumni kaba khlaiñ. Shibun na ki alumni jong ngi ki la longheh longhaiñ bad ki la bat ïa ki kyrdan kiba heh ha ki jaka treikam bapher bapher. Ngin pyntikna ba ki alumni kin ai ka kti kamon ka kti kadiang ban ïatreilang bad ngi khnang ba ngin lah ban kyntiew shuh shuh ïa kane ka skulbah jong ngi sha ki kyndan ba kham sha jrong. U VC u la ong shuh shuh ba ma u ruh un ai ka jingkyrshan bapura ïa ka alumni.

Ha kaba ïadei pat bad ka jingkyntiew ïa ki jingleh jingkam kiba ïahab bad ka industry, u Vice-Chancellor u la ong ba dang shen u la dep ban seng ïa ka IPR Cell ka ban peit ban khmih halor kumno ban pynïajan lane ban pynïasnoh ïa ka pule puthi bad ka jingdonkam jong ki industry. Kane kan kyntiew ïa ka jingïatreilang hapdeng kiba peit ïa ka pule puthi bad ki nongpynïaid ïa ki industry khnang ba yn lah ban kyntiew ïa ka ïohkam ïohjam bad ruh ban kyntiew ïa ka roi ka par bad ka imlang sahlang katkum kane ka juk. 

U Vice-Chancellor u la kren ruh ha kaba ïadei bad ka bhah buh kyrpang (reservation policy) bad ka jingkyntiew ïa kito ki kynhun kiba tlot da kaba ong ba ka NEHU ka la shim ïa ki sien jam ban pyntreikam ïa ka rai jong ka Sorkar Pdeng ha kaba ïadei bad ka bhah buh kyrpang ïa kito kiba duna ka jingïoh na ka kynhun General. ula ong shuh shuh ba ka skulbah ka la kyrpad sha ka Sorkar Pdeng ba kan ai jingïarap na ka EWS scheme ha ka ban shna ïa ki  ïing bad ki kamra. ha kine ki khyndaibnaiba la leitnoh, ka skulbah ka la pyrshang ban ïakren bad pan jingïarap na ka UGC, ka Ministry of Education bad kiwei de ki ministry jong ka Sorkar Pdeng nalor ka Sorkar jong ka Meghalaya.

U Vice-Chancellor u la pynbna ruh ba ka skulbah ka la ïasoi ïa ka MoU bad ka Dr. Ambedkar Foundation ha ka 22tarik u Ïaïong 2022 na ka bynta ban plie ïa ka Dr. Ambedkar Centre of Eexcellence (DACE) na ka bynta ban ai jinghikai ïa kito ki nongpule SC kiba kwah ban ïaleh ïa ka eksamin civil service jong ka UPSC katkum ka jingjied na ka liang ka sorkar Meghalaya. Nangta ka NEHU ka la tyrwa ruh ban plie ïa ka Tagore Cultural Complex ha NEHU.

 Ha kaba ïadei bad ka jingpyntreikam ïa ka NEP 2020, u Vice-Chancellor u la pynbna paitbah ba la dep ban thung ïa ki task force bad ki sub-committee; la dep ruh ban jied ïa ki Coordinator na ka bynta ka MOOC bad SWAYAM da kaba jied ruh ïa ki nongpynïaid naki department jong ki school. Na ka bynta ban pyntreikam ïa ka LOCF bad MEE ha ki college, la kynthup ïa baroh ki principal jong ki college lyngba ka College Development Council (CDC) jong ka skulbah. Katkum ka education policy jong ka sorkar, ka rukom phiah ba thymmai ha ka pule puthi ka dei 5+3+3+4. Kane kan ïarap shuh shuh ban pyntbit ïa ki nongpule ha ki skil treikam bapher bapher ha kaba ki nongpule kin lahban pyntreikam ïa kaei kaba ki la nang ha ki kamra klas.

U Vice-Chancellor u la shim ruh ka kabu ban pynpaw ha ki nongïashim bynta jong ka convocation ba ka NEHU shen kan sa rakhe ïa ka Jubili Ksiar ha u snem 2023 da kaba pynshong nongrim halor kine ki kyntien phira “5 Tylli ki Phewsnem jong ka NEHU: Ki Jingjop ba la Ïoh Pateng

 Ha kane ka jingkren jong u Vice-Chancellor, u la ong ruh ba ka thong jong ka NEHU ka long ba da ka jingïatreilang baroh ngin sa lah ban long:

  • Ka skulbah kaba ha khmat duh ha ka thain shatei-lam mihngi.
  • ka jaka na ka bynta ka rukom sdang kam bathymmai da kaba pyndonkam ïa ki jingtip jong ka IPR bad ki teknoloji ba la thaw da kane ka skulbah.
  • ka skulbah kaba kyrshan ïa ki nonghikai bad ki nongtrei da kaba ithuh bad ainong ruh ïa ka jingtrei shitom.
  • ka skulbah kaba long ka nuksa ïa kiwei pat ha ka liang ka jinglah ban kyrshan ïa lade bad ban ïaipyndonkam ïa ki tiar ki tar (recycling of materials/resources)
  • Ka jinglong jong ka jaka ha kaba ka NEHU, Shillong ka don, ka plie lynti bha na ka bynta ka wadbniah halor ka jingkyrshan bad pynïar ïa ka “Look East Policyjong ka Sorkar India na ka bynta bankyntiew ïa ka ïoh ka kot bad ruh halor ka jingïadei bad ka thain Asia-Pacific ka baïar.

U Myntri Rangbah jong ka jylla Meghalaya, u Conrad K. Sangma, ha ka jingkren jong u kum u Symbud Kongsan, u la ai khublei jingjop sha baroh kiba la ïoh pdiang ïa ki degree jong ki bad u la kitbok kitrwiang na ka bynta ka lawei jong ki.  Kum u Myntri Rangbah jong ka jylla, na ka liang jong u ruh u la pdiang sngewbha ïa u Kongsan. U la ai khublei ruh na ka liang ki nongshong shnong jong ka jylla bad na ka liang ki nongpule halor ka jingshah shkor jong u ban pynlait ïa ki college kiba ïasnoh hapoh ka NEHU na ka jingpeit jong ka CUET ha kaba ïadei bad ka jingrung ki nongpule sha ki college. U Myntri Rangbah u la ïathuh ruh ba katba u Myntri ka sorkar pdeng  u dang don ha ka lynti sha NEHU, u la pynsangeh ïa la ka kali ban sngap ïa ki mat dawa jong katto katne ki kynhun. Kane ka jingleh jong u ka pynpaw ïa ka jingsngewrit ha kaba u kloi ban sngap ïa ka jingeh jong ki samla.  Haba kren sha ki samla ha kane ka jingïalang,  U Myntri Rangbah u pynpaw ba ki samla ki dei ban lah ban pynurlong ïa ki jingsliang jingthrang jong ki da kaba plie ïa ka lad ka lynti ba kin pyntbit ïa lade la kumno kumno ha kawei na ki sap kaba ki don. U banjur ruh ba ki samla ki dei ban kynmaw ban pynleit jingmut sha ka thong kaba kham khraw ha ka jingim bad ban shim ïa ka rai kaba dei ha ka rta kaba biang khnang ba kin lah ban poi sha kawei pat ka kyrdan. U la kyrpad ruh ïa ki nongpule ba kin nym duhmynsiem haba ki shah jop bad kumjuh ban nym ailad ba ka jingsarong halor ka jingjop jong ki kan kiew sha khlieh.

U Dharmendra Pradhan, Myntri ka Ministry of Education ha ka jingkren jong u ha kane ka convocation u ai khublei bad kitbok kitrwiang ïa baroh ki samla ba la pyndep ïa ka jingpule jong ki. U la ong ruh ba ka skulbah ka dei u khiew ba pynum bad milai lang  ïa ki saiñ pyrkhat ha kaba ki nongpule ki wan ryngkat bad la ki jong ki saiñ pyrkhat bapher bapher kiba kylla long u soh babha ba ka skulbah NEHU ka la lah ban pynmih da kaba pyndep hok la ka kamram. Ha ka jingkren jong u, u la kdew ruh khyndiat ba u Myntri Rangbah ka ri u banbha ba baroh ki jait ktien jong ki jylla bad ki thaiñ ki ïoh kajuh ka kyrdan jingithuh kum kita ki jait ktien jong ka ri ïa kaba la kdew shai ruh ha ka NEP 2020. U la ong ruh ba ki rukom pyrkhat bathymmai bad ba laitluid ki speh lung bad ki san ha ki skulbah bad kine ki pynmih ïa ki wadbniah bapher bapher ha ka liang ka technology, ka science bad ka social science. Baroh kine ki wadbniah ki mih na ka bynta ban pynurlong ïa ki jingthrang bad kumjuh ruh ban wanrah ïa ka jingroi jingsan bad ka jingbha jong ka imlang sahlang. U la ong ruh ïa ki nongpule ba watla kam long kaba sngewtynnat hynrei u kyntu ba kin ym phai khmat tang sha ka kam shakri sorkar hynrei ki dei ban pynleit jingmut kumno ban long kita ki nongsengkam bad ban shim ka jingkitkhlieh ban noh synñiang sha ka imlang sahlang.

Ha ka ban kut noh jong ka Convocation, u Registrar In-Charge hadien ba u la ïoh jingbit na u Vice-Chancellor u la pynbna ba ka Convocation ka la wai. Hadien kata la bud sa ka academic procession kaba la mih noh na ka lympung jingïalang.